Προτάσεις για κριτήρια αξιολόγησης ΟΠ και ΟΕΦ
Η Άξιον Αγροτική δημοσιοποιεί τις προτάσεις της προς το ΥπΑΑΤ σχετικά με τα κριτήρια αναγνώρισης των Οργανώσεων Παραγωγών (ΟΠ) καθώς και αξιολόγησης των προγραμμάτων ΟΕΦ.
H Άξιον Αγροτική, είναι η εταιρεία παροχής συμβουλών στον αγροδιατροφικό τομέα, με τη μεγαλύτερη και σοβαρότερη εμπειρία στα προγράμματα ΟΕΦ από το 2002.
Στις 3 Νοεμβρίου 2014 είχαμε αποστείλει στην αρμόδια υπηρεσία του ΥπΑΑΤ τις προτάσεις μας σχετικά με την (τότε) υπό έκδοση Υπουργική Απόφαση (Υ.Α.) για την αναγνώριση των Οργανώσεων Παραγωγών (ΟΠ) και τις Ενώσεις Οργανώσεων Παραγωγών (ΕΟΠ) καθώς και για την υπο έκδοση ΥΑ και για τα προγράμματα εργασίας των Οργανώσεων Ελαιουργικών Φορέων (ΟΕΦ).
Σημειώνουμε ότι απηχούσαν τις θέσεις όχι μόνο της εταιρείας μας Άξιον Αγροτικής, αλλά και, κατά περίπτωση, των ΕΑΣ/ΑΣ/ΟΕΦ με τις οποίες συνεργαζόμαστε από το 2002.
Δυστυχώς, τόσο στην τελικώς εκδοθείσα ΥΑ για τις ΟΠ όσο και στο σχέδιο της ΥΑ για τις ΟΕΦ (το οποίο μας έχει κοινοποιηθεί), οι θέσεις που είχαμε καταθέσει δεν ελήφθησαν υπ’ όψη.
Επανερχόμενοι θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι τα προγράμματα των ΟΕΦ αποτελούν μετά το 2002 ό,τι πιο σημαντικό στον ελαιοκομικό τομέα και το μοναδικό «εργαλείο» άσκησης εθνικής ελαϊκής πολιτικής.
Εξαιτίας λοιπόν της μεγάλης τους σημασίας θα πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι και κατ’ αρχήν το αρμόδιο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, να εξασφαλίσουν ότι:
α) Ο συνολικός ελληνικός προϋπολογισμός περί τα 45 εκατ. ευρώ, να αξιοποιηθεί προς την κατεύθυνση της επένδυσης προς όφελος της ελληνικής ελαιοκομίας και να μην καταναλωθεί άσκοπα προς όφελος πολλών μικροσυμφερόντων.
β) Η αξιολόγηση των προγραμμάτων να γίνει σε πλαίσιο διαφάνειας και αντικειμενικών κριτηρίων.
γ) Να ληφθούν υπ’ όψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ελαιοκομικών περιοχών και δραστηριοτήτων.
δ) Να διευκολυνθεί η λειτουργικότητα των προγραμμάτων και των δραστηριοτήτων που θα υλοποιηθούν.
ε) Να αποτραπούν φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού, ώστε να μην διακινδυνεύεται η κακή χρήση ή ακόμη και η απώλεια χρηματοδοτικών πόρων,
Είναι κοινά αποδεκτό και επανειλημμένα – έστω και των υστέρων – έχει επισημανθεί ότι η κακή διαχείριση των κοινοτικών ενισχύσεων τις προηγούμενες δεκαετίες είχε σαν αποτέλεσμα την απώλεια ανταγωνιστικότητας της ελληνικής ελαιοκομίας, τη δημιουργία στρεβλώσεων, απώλειας μιας σειράς ευκαιριών κ.λπ.
Αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει με κάθε πρόσφορο μέσο να αποφευχθεί στη νέα τριετία, συνεπώς καταθέτουμε συνοπτικά και δημόσια τις προτάσεις μας υπόψη όλων των ενδιαφερομένων και εμπλεκομένων.
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΟΠ/ΕΟΠ
Δημιουργία τριών ζωνών ελαιοκαλλιέργειας:
1. Έντονης ελαιοκαλλιέργειας:
Αιτωλοακαρνανία, Ηλεία, Ηράκλειο, Λακωνία, Λασίθι, Λέσβος, Μεσσηνία, Ρέθυμνο, Φθιώτιδα, Χαλκιδική, Χανιά
2. Μέσης ελαιοκαλλιέργειας:
Αργολίδα, Αχαΐα, Εύβοια, Κέρκυρα, Κόρινθος, Μαγνησία
3. Περιορισμένης ελαιοκαλλιέργειας;
Υπόλοιποι νομοί επικράτειας
Από τον παραπάνω καταμερισμό, που βασίζεται στα στοιχεία του ΟΣΔΕ, θα προσδιορίζεται ο ελάχιστος απαιτούμενος αριθμός μελών / στρεμμάτων καθώς και κύκλου εργασιών από ελαιοκομικά προϊόντα.
| Ζώνες | Ελάχιστος αριθμός μελών | Ελάχιστος αριθμός στρεμμάτων |
Ελάχιστος αριθμός κύκλου εργασιών ελαιοκομικών προϊόντων (σε ευρώ) |
| Ζώνη Α – Έντονης ελαιοκαλλιέργειας | 500 | 7.500 | 750.000 |
| Ζώνη Β – Μέσης ελαιοκαλλιέργειας | 100 | 1.000 | 500.000 |
| Ζώνη Γ – Περιορισμένης ελαιοκαλλιέργειας | 20 | – | 50.000 |
Με την συγκεκριμένη πρόταση παύει η καθολική εξομοίωση διαφορετικών συνθηκών ελαιοκαλλιέργειας (ανάμεσα σε κατ’ εξοχήν ελαιοπαραγωγές ζώνες και σε οριακής ελαιοκαλλιέργειας). Αυτή η εξομοίωση θα συμβεί με την υπάρχουσα Υ.Α. η οποία θέτει ενα κοινό ελάχιστο όριο των 100 παραγωγών με 2500 στρέμματα σε όλες τις περιπτώσεις.
Κρίσιμη σημείωση;
Τα κριτήρια αναγνώρισης των ΟΠ και ΕΟΠ ως ΟΕΦ για τις ανάγκες των προγραμμάτων εργασίας (άρθρο 29, καν. 1308/13) μπορούν να είναι αυστηρότερα και ΝΑ ΜΗΝ ΤΑΥΤΙΖΟΝΤΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ με τις ΟΠ και ΕΟΠ ελαιολάδου/επιτραπέζιας ελιάς του αντίστοιχου άρθρου 159. Άρα η 5746/157266/11.12.2014 ΥΑ δεν είναι υποχρεωτική γιά τις ΟΕΦ.
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΟΕΦ
Α. Διαφοροποίηση κατώτατου συνολικού προϋπολογισμού ενός υποβαλλόμενου προγράμματος βάσει των διαφορετικών ζωνών ελαιοκαλλιέργειας
1. Έντονης ελαιοκαλλιέργειας: 750.000 ευρώ
2. Μέσης ελαιοκαλλιέργειας: 500.000 ευρώ
3. Περιορισμένης ελαιοκαλλιέργειας: 250.000 ευρώ
Στόχος της συγκεκριμένης πρότασης είναι η μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των δυνατοτήτων ενός προγράμματος. Αντιθέτως, η θέσπιση ενός πολύ χαμηλού προυπολογισμού (250.000 ευρώ) όπως μας έχει κοινοποιηθεί, οδηγεί σε μια λογική «κατανάλωσης» και όχι «επένδυσης» με αποτέλεσμα:
– Δυσκολία ελέγχων από αρμόδιους φορείς
– Κατανομή ενός χαμηλού προϋπολογισμού σε τουλάχιστον 3 τομείς υποχρεωτικά, χωρίς πραγματική ουσία, περιεχόμενο και όφελος για την ΟΕΦ και την ελληνική ελαιοκομία.
Β. Θέσπιση συγκεκριμένων ποσοτικών σταθμισμένων κριτήριων για την επιλογή και την έγκριση των προγραμμάτων
Ο σχετικός κανονισμός 611/2014 προβλέπει στο άρθρο 6 ορισμένα (7 τον αριθμό) κριτήρια τα οποία όμως στην Υ.Α. θα πρέπει να αναφερθούν, να ποσοτικοποιηθούν και να συμπληρωθούν με εθνικά κριτήρια όπως σημαντικά ζητήματα αγροτικής πολιτικής, (η καινοτομία, η αύξηση της απασχόλησης, της προστιθέμενης αξίας, κ.α. που δικαίως αποτελούν βασικές προτεραιότητες).
Αυτό αποτελεί αναγκαία και στοιχειώδη προϋπόθεση διαφάνειας αλλά και αποτελεσματικότητας στην υλοποίησή τους.
Δείτε εδώ αναλυτικά τα προτεινόμενα κριτήρια.
Γ. Θέσπιση διαφορετικών περιφερειακών ζωνών
Με την υπό έκδοση Υ.Α., εξομοιώνεται όλη η ελληνική ελαιοκαλλιέργεια σε μία μόνη πανελλήνια περιφερειακή ζώνη. Αυτό ενέχει τον κίνδυνο υπερσυγκέντρωσης προγραμμάτων στις κλασικές περιοχές ελαιοκαλλιέργειας καθιστώντας αδύνατη την άσκηση ελαϊκής πολιτικής.
Δ. Αντιπροσωπευτικότητα Διεπαγγελματικής
Μία από τις αναγκαίες προϋποθέσεις που ορίζει ο Κανονισμός 1308/2013 σχετικά με τις διεπαγγελματικές οργανώσεις είναι η αντιπροσωπευτικότητα.
Συνεπώς θα πρέπει να ελεγχθεί αν η συγκεκριμένη Ελληνική Διεπαγγελματική μετά από 13 χρόνια από την ίδρυσή της συνεχίζει να πληροί τους όρους αντιπροσωπευτικότητας και άσκησης των δραστηριοτήτων της
Ε. Πρόβλεψη διαδικασίας επανακατανομής αδιάθετων ποσών
Για την αποφυγή απώλειας εγκεκριμένων ποσών λόγω μη δυνατότητας υλοποίησης ενός προγράμματος πχ λόγω μη έκδοσης εγγυητικών επιστολών, θα πρέπει να προβλεφθεί εκ των προτέρων αντικειμενική διαδικασία επανακατανομής των αδιάθετων ποσών σε όλες τις υπόλοιπες εγκεκριμένες ΟΕΦ.
ΣΤ. Πρόβλεψη διαδικασίας για αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά και κυρώσεις
Στα προγράμματα τρέχουσας τριετίας 2012-2015 (καν. 867/2008) προέκυψε ένα ανεκτέλεστο ποσό ύψους 7,5 εκατ. ευρώ, δηλαδή το 20% του συνολικού εθνικού προϋπολογισμού, που οφείλεται στην εμπλοκή δυο εκ των μεγαλύτερων προγραμμάτων (ΟΕΦ) σε μια υπόθεση «μη κανονικών» εγγυητικών επιστολών.
Προκειμένου:
– να μην «τιμωρηθούν» αδίκως οι ελαιοπαραγωγοί αυτών των δυο περιοχών με το να τους απαγορευθεί σύμφωνα με το άρθρο 16 του καν. 867/2008 να υποβάλλουν πρόγραμμα για την τριετία 2015-2018.
– να αφεθούν χωρίς κυρώσεις και συνέπειες οι υπεύθυνοι της έκδοσης και προσκόμισης στον ΟΠΕΚΕΠΕ των «μη κανονικών» επιστολών εν όψει μάλιστα της νέας τριετίας 2015-2018
προτείνουμε να συμπεριληφθεί στην υπό έκδοση Υ.Α. μια σειρά «κριτηρίων αποκλεισμού» όπως αυτά που έχει θεσπίσει το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας (IOC) και μάλιστα για προγράμματα πολύ μικρότερου ύψους.
Δείτε εδώ αναλυτικά τα προτεινόμενα κριτήρια αποκλεισμού.
———————–
Για τον έγκαιρο και ορθό σχεδιασμό μιας πρότασης και τον έλεγχο επιλεξιμότητάς σας ως δικαιούχο οργάνωση, μπορείτε να επικοινωνήσετε με το τμήμα Συντονισμού Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων της ΑΞΙΟΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ στο 210 3210621, είτε μέσω email στο info@axionagro.eu.
